เวียงกาหลง (Wiang KaLong)

ปริศนาแห่งหุบเขาหมอก และตำนานเครื่องเคลือบพันปี

ย้อนรอยอารยธรรมล้านนา… สู่ลายเส้นที่คุณสร้างสรรค์ได้

1. จุดเริ่มต้นตำนาน: ปริศนาแม่กาเผือก

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ณ ดินแดนที่สายน้ำและขุนเขาโอบล้อม มีตำนานเล่าขานถึง “แม่กาเผือก” ที่ทำรังอยู่บนต้นมะเดื่อริมฝั่งน้ำ วันหนึ่งพายุใหญ่ได้พัดพารังและไข่ทั้ง 5 ฟองของนางกระจัดกระจายไป แม่กาผู้โศกเศร้าตรอมใจจนสิ้นชีพและไปจุติเป็นพรหม

ส่วนไข่ทั้ง 5 ฟองนั้น ถูกเก็บไปเลี้ยงโดยสัตว์ต่าง ๆ (ไก่, นาค, เต่า, โค, ราชสีห์) จนเติบใหญ่ได้บวชเป็นฤๅษีและกลับมาพบกัน เมื่อรู้ความจริงจึงร่วมกันอธิษฐานจิตถึงแม่ แม่กาเผือกจึงเนรมิตกายลงมาและฝากสัญลักษณ์ “ตีนกา” (ฝ้ายพันเป็นเกลียวสามแฉก) ไว้ให้ลูก ๆ จุดบูชาในผางประทีป

นี่คือรากฐานความเชื่อที่สืบทอดมายาวนาน สู่ประเพณีการจุดผางประทีปบูชา และเป็นจิตวิญญาณที่หล่อเลี้ยงชุมชนเวียงกาหลงแห่งนี้

2. ศิลปะล้ำค่า: เครื่องเคลือบเวียงกาหลง

เวียงกาหลง ไม่ได้มีแค่ตำนาน แต่คือแหล่งผลิต “เครื่องเคลือบดินเผา” ที่รุ่งเรืองที่สุดแห่งหนึ่งในล้านนาเมื่อพุทธศตวรรษที่ 21-22 ความพิเศษที่ทำให้เวียงกาหลงแตกต่างคือ:

• หมึกดำบนดินขาว: เอกลักษณ์เด่นคือการเขียนลายใต้เคลือบสีดำบนพื้นขาว (Underglaze Black)
• ลายเส้นที่พริ้วไหว: จากการศึกษาพบว่ามีลวดลายมากถึง 174 ลาย โดยแบ่งเป็นกลุ่มลายสัตว์มงคล ลายพรรณพฤกษา และลายธรรมชาติ
• 4 สัตว์เทพในตำนาน: แรงบันดาลใจสำคัญที่ปรากฏบนเครื่องถ้วย ได้แก่
  • กา: ตัวแทนแม่กาต้นกำเนิด
  • กิเลน: สัตว์มงคลแห่งอำนาจ
  • หงส์: สัญลักษณ์แห่งวาสนาบารมี
  • ปลาคู่: ตัวแทนแห่งความอุดมสมบูรณ์และโชคลาภ

3. เที่ยวถิ่นกาหลง: สัมผัสวิถีชุมชน

การเดินทางสู่เวียงกาหลง คือการเดินเข้าสู่พิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิต หากคุณอยากสัมผัสต้นกำเนิดของลายเส้นเหล่านี้ ต้องไม่พลาด:

• 📍 เยือนเมืองเก่า: เดินสำรวจคูเมืองและกำแพงเมืองโบราณรูป “ปีกกา” ที่ซับซ้อนจนคนหลงทาง อันเป็นที่มาของชื่อ “เวียงกาหลง”
• 🔥 ชมเตาโบราณ: ตื่นตาไปกับซากเตาเผาโบราณที่ยังหลงเหลืออยู่ในชุมชน เช่น เตาบ้านพ่ออุ้ยทา ที่แสดงให้เห็นภูมิปัญญาการจัดการความร้อนของคนโบราณ
• 🎨 เรียนรู้งานศิลป์:
  • วัดแม่ห่าง: ศูนย์กลางการเรียนรู้ที่ พระครูโฆษิตสมณคุณ ได้ฟื้นฟูวิชาเครื่องเคลือบให้กลับมามีชีวิต ผ่านการสอนสามเณรและชาวบ้าน
  • สตูดิโอพ่อทัน ธิจิตตัง: ครูช่างศิลปหัตถกรรม ผู้แกะรอยสูตรดินและน้ำเคลือบโบราณจนสำเร็จ พร้อมเปิดบ้านให้ชมกระบวนการผลิตและแกลเลอรี่
• 🍵 ชิมชาหวาน & แช่น้ำพุร้อน: ผ่อนคลายกับ “น้ำพุร้อนแม่ขะจาน” และจิบ “ชาหวาน” จากต้นมะกล่ำเครือ สมุนไพรท้องถิ่นที่ให้รสหวานชุ่มคอ